Obowiązek zameldowania dotyczy każdej osoby przebywającej na terenie RP, dlatego warto wiedzieć, jakie prawa ma osoba zameldowana na stałe. Zameldowanie ma znaczenie zarówno dla cudzoziemców przebywających w Polsce na podstawie zezwolenia, jak również bezpośrednio dla obywateli Polski. Ogólnie rzecz biorąc osoby zameldowane na stałe, zyskują pewne przywileje, które ułatwiają im codzienne funkcjonowanie. W artykule omówimy m.in. różnice między zameldowaniem stałym i czasowym. Odpowiemy sobie również na pytania, czym grozi brak zameldowania oraz czy najemca zameldowany na stałe zyskuje dodatkowe uprawnienia.
Czytaj również: Dziedziczenie mieszkania z osobą zameldowaną
Spis treści
Obowiązek zameldowania
Zgodnie z Ustawą o ewidencji ludności z 24 września 2010 roku, każda osoba, bez względu na pochodzenie, ma obowiązek zameldować się w miejscu stałego lub czasowego pobytu nie później niż w terminie 30 dni od dnia przybycia. Wraz z biegiem czasu wiele osób zaczęło zastanawiać się, czy obowiązek ten nadal istnieje. Nie ma się co dziwić, bowiem w wielu przypadkach jest to zwykła formalność, a sprzecznych informacji na temat jest mnóstwo.
Oficjalnie jednak obowiązek zameldowania wciąż obowiązuje, a jego brak może utrudniać codzienne funkcjonowaniu obywatela. Dlaczego jest to takie ważne? Przede wszystkim dlatego, że meldunek służy nie tylko ewidencji, ale umożliwia również swobodne korzystanie z wielu usług, takich jak świadczenia ZUS, kredyty, pożyczki czy usługi telekomunikacyjne.
Meldunek tymczasowy należy zgłosić, gdy pobyt w innym miejscu, niż wskazuje na to twoje stałe zameldowania, trwa ponad trzy miesiące, ale jednocześnie nie chcesz zmieniać obecnego miejsca pobytu stałego. Można mieć jednocześnie maksymalnie jedno miejsce pobytu stałego oraz kilka miejsc pobytu czasowego.
Warto również rozróżnić miejsce zameldowania od miejsca zamieszkania, które to pojęcia często są używane zamienne. Jak tłumaczy art. 25 Kodeksu cywilnego, miejsce zamieszkania to miejscowość, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Powiedzieliśmy sobie, każda osoba przebywająca na terenie Polski ma obowiązek zameldować się w miejscu stałego lub tymczasowego miejsca pobytu. Teoretycznie miejsce zamieszkania powinno pokrywać się z miejscem zameldowania stałego. W praktyce miejsce zamieszkania może różnić się od adresu zameldowania.
Co grozi za brak meldunku?
Brak meldunku nie jest obarczony sankcjami dla obywateli Polski. W tym przypadku brak zameldowania skutkuje po prostu ograniczeniem przywilejów. Zwróćmy natomiast uwagę, że nieco inaczej wygląda ta kwestia względem cudzoziemców. W ich przypadku niedopełnienie obowiązku zameldowania skutkuje karą grzywny, z wyjątkiem osób, które posiadają obywatelstwo kraju członkowskiego UE i państw EFTA, w skład których wchodzi Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria. Co więcej, cudzoziemcy nie muszą meldować się, jeśli ich pobyt na terenie Polski nie przekracza 30 dni.
Zameldowanie a prawa do lokalu
Ta kwestia bywa podmiotem licznych sporów. Część nieporozumień wynika z braku zrozumienia, czym właściwie meldunek jest. Przede wszystkim jest to czynność administracyjna, która nie daje żadnego prawa do lokalu, jeśli ono do nas nie należy. Zameldowanie tak naprawdę nie nadaje dodatkowych praw. Z tego też powodu wynajmujący może eksmitować zameldowanego na stałe lokatora, a nawet sprzedać całe mieszkanie.
W przypadku najmu kluczowa jest umowa między lokatorem a właścicielem mieszkania. Mówiąc prościej, jeśli osoba wynajmująca jest zameldowana na stałe lub czasowo, a umowa najmu wygasła i nie została przedłużona, lokator musi opuścić lokum. Zgoda właściciela na zameldowanie się nie jest wymagana, natomiast po wyprowadzce najemca powinien się wymeldować. W uzasadnionych przypadkach może to zrobić właściciel, składając wniosek o wymeldowanie.
W takim razie pojawia się pytanie, jaki jest sens meldować się w wynajmowanym mieszkaniu?
Z punktu widzenia lokatora fakt zameldowania w wynajmowanym lokum nie ma większego znaczenia. Jeśli z jakichś powodów właściciel chce eksmitować najemcę i tak musi złożyć do sądu pozew, bez względu na zameldowanie lokatora lub jego brak.
W jaki sposób możesz się zameldować?
Art. 28 Ustawy o ewidencji ludności wskazuje na papierową lub elektroniczną formę zameldowania przez platformę ePUAP. Dokładne wytyczne dotyczące formularza zgłoszenia pobytu stałego określa art. 30, zgodnie z którym pismo musi zawierać następujące elementy:
- Imię i nazwisko;
- PESEL;
- Datę i miejsce urodzenia (jeśli PESELU nie nadano);
- Kraj urodzenia, ew. kraj poprzedniego miejsca zamieszkania;
- Adres nowego miejsca stałego pobytu;
- Podpis właściciela lokalu;
- Adres poczty elektronicznej i nr telefonu;
- Wyrażenie zgody na przekazanie danych do rejestru danych kontaktowych osób fizycznych.
W przypadku formularza zgłoszenia pobytu czasowego wygląda to identycznie z tą różnicą, że należy podać deklarowany okres pobytu. Poniżej znajdują się gotowe wzory formularzy do pobrania.
Jakie prawa ma osoba zameldowana na stałe w domu?
Zameldowanie służy usprawnieniu ewidencji i nie nadaje najemcy dodatkowych praw.
Co daje meldunek na stałe?
W przypadku obcokrajowców meldunek stały daje prawo do przebywania na terenie Polski na stałe. Zameldowanie ułatwia również przeprowadzenie czynności administracyjnych.
Czy właściciel mieszkania może wymeldować osobę zameldowaną na pobyt stały?
Tak, jeśli najemca opuści lokum i nie dopełni związanych z tym formalności.
Czy można wyrzucić z domu osobę zameldowaną?
W polskim prawie nie uznaje się tzw. eksmisji na bruk. Zameldowanie nie ma w tej kwestii znaczenia, bo eksmisja może odbyć się tylko po uzyskaniu przez właściciela sądowego nakazu.
Zatem jakie prawa ma osoba zameldowana na stałe? Praktycznie takie same jak inni wynajmujący.
Bibliografia:
- Ustawa z dnia 24 września z 2010 roku o ewidencji ludności, (Dz. U. 2010 Nr 217 poz. 1427), 2010, Kancelaria Sejmu
