Zastanawiałeś się kiedykolwiek nad ogłoszeniem upadłości konsumenckiej? Może tym, co Cię powstrzymuje jest majątek? Zbycie majątku dłużnika a ogłoszenie upadłości konsumenckiej – w dzisiejszym wpisie poruszymy ten temat.
Najpierw przybliżmy sobie zasadnicze kwestię – kto może skorzystać z postępowania upadłościowego?
Jeśli zastanawiasz się czy możesz ogłosić upadłość pierwszym krokiem jaki musisz uczynić jest sprawdzenie, czy mieścisz się w definicji konsumenta prezentowanej na gruncie postępowania upadłościowego. W tym miejscu musisz pamiętać, że definicja konsumenta w/w postępowaniu różni się od definicji z art. 221 k.c. Zgodnie z kodeksem cywilnym za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
W tym miejscu warto zauważyć, że tak skonstruowana definicja konsumenta nie wyklucza sytuacji, w której w relacji z przedsiębiorcą osoba spełnia przesłanki uznania jej za konsumenta, natomiast w innej sytuacji taka osoba może być przedsiębiorcą. W prawie upadłościowym taka sytuacja nie może mieć jednak miejsca. Nie jest zatem możliwe, żeby osoba, wobec której w chwili składania wniosku o ogłoszenie upadłości jest konsumentem mogła być równocześnie przedsiębiorcą.
Podsumowując postępowanie upadłościowe prowadzi się wobec osób fizycznych które to osoby nie były przedsiębiorcami ani wspólnikami w spółkach prawa handlowego, osób fizycznych, które to osoby najpóźniej na dzień przed złożeniem wniosku o upadłość konsumencką zostały wykreślone z właściwego rejestru ( np. CEIDG), osób fizycznych, prowadzących gospodarstwo rolne, a które to osoby nie prowadzą jednocześnie innej działalności gospodarczej lub zawodowej. Postępowanie upadłościowe prowadzi się również wobec osób fizycznych, które nie były wpisane do odpowiedniego rejestru przedsiębiorców, ale faktycznie wykonywały działalność gospodarczą w okresie roku od zaprzestania jej prowadzenia.
Jeśli wiesz już czy możesz ogłosić upadłość konsumencką, możemy przejść do kwestii związanych z twoim majątkiem. Co ważne, nie musisz mieć majątku, aby ogłosić upadłość konsumencką – jeśli więc nie masz żadnego majątku nie stanowi to przeszkody aby podjąć odpowiednie kroki ku upadłości konsumenckiej.
Martwisz się co stanie się z Twoim majątkiem? Zbycie majątku dłużnika
Wśród naszej wieloletniej praktyki nieraz spotykaliśmy się z pytaniami klientów dotyczącymi ich majątku w przypadku ogłoszenia upadłości. W pierwszej kolejności warto zastanowić się jakie czynności związane z majątkiem podjąłeś/aś przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Warto bowiem zauważyć, że dłużnicy często chcąc uchronić swój majątek przed konsekwencjami postępowania upadłościowego podejmują szereg działań, które w ich ocenie pozwolą na zachowanie całego majątku.
Chociaż na pierwszy rzut oka takie działania wydają się wspaniałym rozwiązaniem, w rzeczywistości kończą się fiaskiem.
Zbycie majątku dłużnika przed ogłoszeniem upadłości – co dalej?
Kwestie dotyczące tego zagadnienia zostały uregulowane przede wszystkim w art. 127 prawa upadłościowego, oraz art. 128 prawa upadłościowego. Zgodnie z dyspozycją przepisu 127 ust. 1 prawa upadłościowego ,,Bezskuteczne w stosunku do masy upadłości są czynności prawne dokonane przez upadłego w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, którymi rozporządził on swoim majątkiem, jeżeli dokonane zostały nieodpłatnie albo odpłatnie, ale wartość świadczenia upadłego przewyższa w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego lub zastrzeżonego dla upadłego lub dla osoby trzeciej’’.
Zgodnie z art. 128 ust.1 ,,prawa upadłościowego Sędzia-komisarz z urzędu albo na wniosek syndyka uzna za bezskuteczną w stosunku do masy upadłości odpłatną czynność prawną dokonaną przez upadłego w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości z małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej, krewnym lub powinowatym w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie, z osobą pozostającą z upadłym w faktycznym związku, prowadzącą z nim wspólnie gospodarstwo domowe albo z przysposobionym lub przysposabiającym, chyba że druga strona czynności wykaże, że nie doszło do pokrzywdzenia wierzycieli. Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie’’.
Co to oznacza w praktyce ? – dla dłużnika oznacza to, że czynność której dokonał pozostaje bezskuteczna. Wprawdzie rzeczy, czy prawa które dłużnik przeniósł na inną osobę pozostają jej własnością, natomiast stanowią one w dalszym ciągu składnik masy upadłościowej. Mogą one zatem zostać sprzedane w ramach postępowania upadłościowego.
Art. 127 prawa upadłościowego wprost wskazuję, że za bezskuteczne uznaje się zarówno czynności nieodpłatne jak i czynności odpłatne, które upadły dokonał w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, co więcej wartość świadczenia upadłego musi przewyższać w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego lub zastrzeżonego dla upadłego lub dla osoby trzeciej. Nadto, bezskuteczne są również zabezpieczenie i zapłata długu niewymagalnego dokonane przez upadłego w ciągu sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Jednak ten, kto otrzymał zapłatę lub zabezpieczenie, może w drodze powództwa lub zarzutu żądać uznania tych czynności za skuteczne, jeżeli w czasie ich dokonania nie wiedział o istnieniu podstawy do ogłoszenia upadłości.
Co ważne, upadłość konsumencka nie wyklucza możliwości zastosowania art. 527 – skargi pauliańskiej, zgodnie z którym gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.
Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych, domniemywa się, że było mu wiadome, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.
Wśród czynności które można uznać za naruszające interesy wierzyciela można wskazać: darowiznę, przeniesienie nieruchomości, sprzedaż po obniżonej cenie. Jeśli chodzi o termin to w przypadku dla skargi pauliańskiej wynosi on 5 lat od daty dokonania przez dłużnika czynności prawnej z pokrzywdzeniem wierzycieli. Pamiętaj zatem, żeby przed zdecydowaniem się na upadłość konsumencką sprawdzić, czy nie dokonałeś w okresie 5 letnim przed złożeniem wniosku o upadłość czynności, która może zostać uznana, za czynność z pokrzywdzeniem wierzycieli.
Jak można zauważyć, zbycie majątku dłużnika w związku z upadłością konsumencką jest zagadnieniem wieloaspektowym- nie jest ono jednak nie do przejścia, a specjaliści z naszej kancelarii zawsze chętnie pomogą przeprowadzić Ci ten proces w sposób najmniej dotkliwy.
