![Jak sprawdzić, czy ktoś wziął za mnie chwilówkę? [2024]](https://legalmedia.pl/wp-content/uploads/2024/03/dariusz-sankowski-ABAmxzlot8E-unsplash-scaled.jpg)
Wyłudzenie danych osobowych to poważne przestępstwo, które najczęściej kończy się zaciągnięciem kredytu lub pożyczki przez złodzieja. Ilość wyłudzeń nie pozostawia wątpliwości – jest to powszechny problem, z którym rocznie zmagają się setki tysięcy Polaków. Jak dowiedzieć się, czy padliśmy ofiarą wyłudzenia? Czy można się przed tym zabezpieczyć? Co zrobić, jeśli ktoś wykradł nasze dane?
Czytaj również: Misselling – co to jest? Przykłady missellingu
Kredyt i chwilówka na cudze dane
W dobie cyfryzacji wyłudzenie danych osobowych jest proste jak nigdy dotąd. Teraz musimy pilnować już nie tylko swoich portfeli i przechowywanych w nich dokumentów, ale powinniśmy zachować czujność na każdym kroku. Sprawcy wyłudzeń prześcigają się z pomysłami, zastawiając coraz sprytniejsze pułapki. Jest to wyjątkowo niewdzięczne zachowanie względem ofiar, gdyż te najczęściej dowiadują się o popełnieniu przestępstwa, dopiero gdy zostanie wszczęta wobec nich postępowanie windykacyjne lub komornicze.
Edukacja na temat niebezpieczeństw związanych z wykradaniem cudzych danych powinna być podstawowym zagadnieniem każdej osoby korzystającej z usług instytucji finansowych. Kradzież pieniędzy to temat wykraczający daleko poza zaciąganie pożyczek na cudze dane. Tak naprawdę każda osoba zarządzająca własnym budżetem powinna być świadoma niebezpieczeństw, jakie czyhają na nią w sieci i w codziennym życiu, aby lepiej chronić swój kapitał.
Art. 297. Kodeksu karnego [Wyłudzenie kredytu]
§ 1. Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Oszustwo i wyłudzenie kredytu to w rozumieniu Kodeksu karnego dwa różne przestępstwa. W ramach wyjątku używamy tych nazw naprzemiennie, aby zachować klarowność przekazu. Różnica polega na tym, że oszustwo uznane jest za przestępstwo dopiero wtedy, gdy oszust osiągnie zamierzony cel. Natomiast wyłudzenie jest karalne, nawet jeśli nie doszło do wyłudzenia kredytu.
Jakie informacje są niezbędne do oszustwa kredytowego?
Uzyskanie kredytu wcale nie jest takie proste, a jednak przypadków wyłudzeń jest coraz więcej. Nie da się bowiem uzyskać świadczenia bez okazania dowodu osobistego. Niestety technologizacja ma swoje dobre i złe strony. Dla złodzieja możliwość zdalnego wnioskowania o kredyt jest ogromnym ułatwieniem.
Do wyłudzenia kredytu lub pożyczki wystarczy, że oszust zdobędzie następujące dane:
- imię i nazwisko;
- adres zamieszkania;
- PESEL;
- seria i numer dowodu osobistego;
- data wydania i data ważności dowodu;
- miejsce urodzenia;
- imiona rodziców i nazwisko panieńskie.
W jaki sposób oszuści wyłudzają dane?
Istnieje mnóstwo sposobów na wyłudzenie danych osobowych. Część z nich polega na wykorzystaniu łatwowierności lub nieświadomości konsumentów, ale wiele z nich to szczegółowo przygotowane oszustwa skrywające się pod płaszczykiem legalnych operacji. My skupimy się na dwóch najpopularniejszych metodach na wyłudzenie kredytu.
Era kieszonkowca już dawno odeszła do lamusa. Zdarzają się takie przypadki, ale raczej są to akcje jednorazowe. Sprawcy wyłudzeń chętnie korzystają z technologicznych udogodnień i czyjejś niewiedzy. Phishing (od ang. fishing-wędkowanie) to bardzo popularna metoda wykorzystywana przez oszustów. Polega ona na podszywaniu się pod bank lub firmę pożyczkową. W wielu przypadkach jest to dobrze skrojony podstęp, który usypia czujność ofiary. Przypominamy, że instytucje finansowe nigdy nie proszą o podanie wrażliwych danych bez zastosowania kilku stopniowych zabezpieczeń.
Metoda na „słupa” to wyjątkowo podły rodzaj wyłudzenia, gdyż ofiara nieświadomie staje się wspólnikiem złodzieja. Mechanizm ten polega na użyczeniu swoich danych osobie trzeciej (złodziejowi), której zadaniem jest zaciągnięcie kredytu lub pożyczki we własnym imieniu. Założenie zwykle jest takie, że oszust dostanie niewielki procent od kwoty kredytu, a pozostała kwota trafi do konsumenta. W rzeczywistości złodziej przywłaszcza całą sumę udzielonej przez bank kwoty, pozostawiając drugą osobę z długiem do spłacenia. Ostatecznie konsument staje się wspólnikiem w wyłudzeniu kredytu, a za to niestety grozi kara aż do 8 lat więzienia.
Wykrywanie wyłudzeń
Jak już powiedzieliśmy, oszust wcale nie musi fizycznie posiadać Twojego dowodu osobistego, aby doszło do wyłudzenia. Ze względu na to warto samodzielnie monitorować swoją sytuację. Jeśli masz pewne podejrzenia, sprawdź bazę BiK, gdzie przechowywane są informacje na temat każdego zobowiązania. W tym celu musisz pobrać raport, co wiąże się z jednorazową opłatą w wysokości 49 zł. Raz na pół roku BIK udostępnia raport za darmo.
Podobną usługę oferują także następujące instytucje:
- Krajowy Rejestr Dłużników;
- Info Monitor;
- ERiF Biuro Informacji Gospodarczej.
Wyłudzenie kredytu – jak się przed tym chronić?
Oczywiście podstawową jest ostrożność. Odrobina podejrzliwości może uratować Cię przed gorzkimi konsekwencjami wyłudzenia danych. Natomiast w życiu różnie bywa, a zorganizowane grupy przestępcze doskonale wiedzą, w jaki sposób podejść swoją ofiarę.
BIK umożliwia wykupienie tzw. alertów, które poza tym, że na bieżąco informują o opóźnienie w spłacie, alarmują także o każdej próbie wyłudzenia. Dzięki temu konsument jest w stanie zapobiec przestępstwu. Alerty BIK polegają to na automatycznej informacji SMS z informacją o tym, że ktoś podszywa się pod Twoje dane. Wówczas należy jak najszybciej skontaktować się z Centrum Obsługi Klientów BIK, a następnie z bankiem lub firmą pożyczkową, w której dokonano próby wyłudzenia.
Wierzyciel ściga Cię za długi?
Dostałeś wezwanie do zapłaty, chociaż nie zaciągnąłeś pożyczki? Komornik puka do drzwi, a Ty nie wiesz, o co chodzi? Skonsultuj się z nami w celu wyjaśnienia sprawy. Być może umyka Ci coś, co dostrzeże profesjonalista. W kancelarii Legal Media zapewniamy kompleksową pomoc prawną, bez zbędnych komplikacji. Działamy szybko i skutecznie, dbając o ochronę Twoich interesów. Chcesz dowiedzieć się czegoś więcej? Przypominamy, że pierwsza analiza jest bezpłatna.
Jak sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie pożyczkę?
W tym celu warto prześledzić swoją historię z pośrednictwem wygenerowanego w BIK raportu.
Co, jeśli ktoś wziął na mnie chwilówkę?
W takim wypadku możesz złożyć odwołanie w firmie pozabankowej.
Jakie dane są potrzebne, żeby wziąć na kogoś kredyt?
Do zaciągnięcia kredytu potrzebne są przede wszystkim dane widniejące na dowodzie osobistym.
Jak uniemożliwić wzięcie pożyczki na moje dane?
Nie ma na to gotowego rozwiązania. Przede wszystkim należy uważać, komu przekazuje się poufne dane. Pomocne może okazać się także zamówienie alertów BIK, które poinformują Cię o próbie wyłudzenia.
Jak udowodnić, że to nie ja wzięłam pożyczkę?
Jeśli doszło do fizycznej kradzieży dokumentu lub BIK poinformował o próbie wyłudzenia, należy jak najszybciej poinformować instytucję finansową oraz policję.
Wyłudzenie danych osobowych to problem, który może dotknąć każdego z nas.
Bibliografia:
- Przybył N., Przestępstwo wyłudzenia kredytu, 2015, [dostęp z dnia: 11.12.23], https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/207559
