Krajowy Rejestr Dłużników to baza danych gromadząca informacje na temat zadłużeń. Negatywne zapisy rzutują na ocenie dłużnika, utrudniając mu otrzymanie kredytu, a nawet skorzystanie z usług telekomunikacyjnych. Rejestr dłużników często mylony jest z Biurem Informacji Kredytowej. Oba podmioty pełnią podobną funkcję, jednak ich działania różnią się od siebie. Czym jest rejestr dłużników, jak działa i czy da się usunąć z niego negatywne wpisy?
Czytaj również: Przedawnienie roszczeń – kiedy następuje?
Spis treści
Co znajduje się w Krajowym Rejestrze Dłużników?
Krajowy Rejestr Dłużników (KRD) to biuro informacji gospodarczej, które od 2003 roku gromadzi i udostępnia informacje o zadłużeniach firm i osób fizycznych. Jego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa w trakcie transakcji finansowych i ograniczenie ryzyka związanego z niesolidnym dłużnikiem. Z samej definicji łatwo pomylić KRD z BIK-iem, który pełni podobną funkcję. W rzeczywistości jednak instytucje te różnią się od siebie.
Przede wszystkim w BIK-u rejestrowane są wszystkie zobowiązania, co pozwala na uzyskanie pozytywnej i negatywnej historii kredytowej. KRD natomiast rejestruje wyłącznie osoby i podmioty gospodarcze, mające problemy ze spłatą zaciągniętych długów. Co więcej, informacje do BIK-u zgłaszają tylko banki, SKOK-i i firmy pozabankowe. Za wpisy do Krajowego Rejestru Dłużników odpowiedzialnych jest dużo więcej podmiotów. Należą do nich m.in. dostawcy usług internetowych i telekomunikacyjnych, spółdzielnie mieszkaniowe czy spółki kolejowe.
Słowem, osobami uprawnionymi do wpisania dłużnika do KRD są przedsiębiorcy (lub ich pełnomocnicy), u których powstał dług lub opóźnienie w spłacie. W przeciwieństwie do BIK-u z informacji zawartych w Krajowym Rejestrze Dłużników korzystają przedstawiciele różnych gałęzi gospodarki. Istotna jest również wysokość zadłużenia. Konsument może zostać wpisany do KRD, jeśli jego dług wynosi minimum 200 zł. W przypadku innego przedsiębiorcy wysokość minimalnego zadłużenia to 500 zł.
Oczywiście to nie tak, że każde drobne opóźnienie w spłacie zobowiązania skutkuje natychmiastowym wpisem do bazy KRD. Wierzyciel w pierwszej kolejności wzywa dłużnika do zapłaty. Dopiero gdy pismo zostanie odebrane, a dłużnik mimo to nie ureguluje zobowiązania, informacja o zadłużeniu trafi do rejestru. Przy tym warto nadmienić, że wierzyciel najczęściej uprzedza o zamiarze zgłoszenia zadłużenia do KRD.
Nieuzasadniony wpis do KRD – co robić?
Podobnie jak w BIK, nieuzasadniony wpis do Krajowego Rejestru Dłużników może zostać usunięty. Dotyczy to sytuacji, w których dług został uregulowany, wierzytelność jest sporna lub wierzyciel na skutek pomyłki umieścił wpis po upływie 6 lat od dnia wymagalności zobowiązania. Zgodnie z art. 31 Ustawy o udostępnianiu i wymianie danych, dłużnik nie może samodzielnie usunąć wpisu do KRD.
W pierwszej kolejności osoba, której dotyczy negatywny wpis, powinna skonfrontować to z wierzycielem. Jeśli działanie to okaże się bezskuteczne, konieczne będzie złożenie sprzeciwu do KRD. Jeśli istnieją niepodważalne dowody na to, że wpis jest bezpodstawny, w większości przypadków sprzeciw do KRD wystarczy, by pozbyć się negatywnej informacji. Po otrzymaniu sprzeciwu biuro wstrzyma ujawnianie informacji objętych sprzeciwem na 30 dni. Ostatecznym rozwiązaniem jest zgłoszenie sprawy do sądu, jednak na ogół nie ma takiej potrzeby.
Zadośćuczynienie za nieuzasadniony wpis
Co, jeśli wierzyciel uparcie twierdzi, iż przysługuje mu wierzytelność, choć w rzeczywistości dług nie istnieje? W szczególnych sytuacjach, gdy wierzyciel nie jest skory do współpracy i na przekór faktom dokonał negatywnego wpisu do KRD, osoba poszkodowana może ubiegać się o zadośćuczynienie. Negatywna informacja w rejestrze skutkuje negatywną oceną, która utrudnia korzystanie z wielu usług. Szczególnie przykra jest sytuacja, w której rzekomy dłużnik dowiaduje się o negatywnym wpisie, gdyż inny usługodawca odmawia mu świadczeń.
Poszkodowana w ten sposób osoba może złożyć pozew o naruszenie dóbr osobistych, gdyż przedstawiona sytuacja narusza dobre imię pokrzywdzonego. W odniesieniu do ar. 23 Kodeksu Cywilnego:
Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Jak długo widnieje wpis w KRD?
Wpis może zostać wykreślony, gdy dłużnik spłaci zaległe zobowiązanie. W przeciągu 14 dni od spłaty wierzyciel powinien złożyć do KRD wniosek o wykreślenie negatywnej informacji z bazy danych. Wykreślenie z rejestru może mieć miejsce także na skutek zbycia należności.
W pozostałych przypadkach dane zadłużonego znikają z bazy, dopiero gdy upłyną trzy lata od ostatniej aktualizacji i nie później niż po upływie 10 lat od momentu zgłoszenia zadłużenia przez wierzyciela.
Jak sprawdzić dłużnika za darmo?
Wgląd do informacji z bazy Krajowego Rejestru Dłużników jest płatny. Pobranie raportu kosztuje 14 zł.
Zgodnie z Ustawą o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, raz na pół roku raport można pobrać za darmo.
Jak sprawdzić dłużnika po imieniu i nazwisku?
Każdy, kto chce sprawdzić wpisy na swój temat, musi założyć konto na stronie KRD.
Jak sprawdzić dłużnika po numerze PESEL?
Wystarczy wejść w zakładkę „Sprawdź swój PESEL”.
Jak sprawdzić zadłużenie dłużnika?
W pierwszej kolejności należy wypełnić formularz rejestracyjny, a następnie przejść do sekcji raportów i pobrać raport. Krajowy Rejestr Dłużników pozwala zweryfikować sytuację przed podjęciem próby uzyskania pożyczki.
Bibliografia:
